D4 Nie jemy zimnego, więcej niż w dwóch dłoniach i na siedząco...

Jest to kolejny artykuł z serii zasad żywieniowych, w którym poznasz zasadę mówiącą o temperaturze posiłku, jego wielkości i pozycji ciała sprzyjającej trawieniu. Dzisiejsze zasady mogą nie wydawać się tak rewolucyjne jak przykładowo zasada nr 1 czy nr 6, ale ich przestrzeganie także jest bardzo ważne, a wręcz nawet ważniejsze...

7.    Twój posiłek nie może być zbyt zimny i nie może być zbyt gorący

Każde jedzenie, które wprowadzasz do swojego organizmu musi zostać podgrzane lub ochłodzone do temperatury ciała zanim rozpocznie się jego proces trawienny. Jest to związane z pracą enzymów trawiennych, które swoje działanie rozpoczynają właśnie w temperaturze panującej w żołądku, czyli około 37 stopni. Wszystko co trafi do żołądka, nawet jeśli nie musi obchodzić obróbki trawiennej, zanim zostanie wchłonięte do krwi także musi przyjąć temperaturę organizmu. To zalecenie wydaje się dość logiczne, jednak bardzo często je łamiemy spożywając zimne napoje lub kończąc obiad deserem lodowym. Nasz organizm lubi umiarkowane temperatury i wszystkie posiłki, które są niższe od temperatury żołądka lub są zbyt gorące będą go podrażniać. 

Poza zmniejszeniem zdolności trawiennych do podgrzania zimnego posiłku organizm musi zużyć dużo energii życiowej, która nie będzie mogła być wykorzystana do innych procesów w naszym ciele. Niektórzy dietetycy nawet zalecają zimne posiłki i picie zimnej wody w celu osiągnięcia lepszych efektów odchudzających. Oczywiście mają oni rację, że w procesie podgrzania posiłku nasz organizm zużyje wiele energii, więc rzeczywista kaloryczność posiłku się zmniejszy. Jednak jakoś pomija się fakt, że w ten sposób osłabiamy siły trawienne organizmu i później może zajć dużo czasu aby przywrócić je do optymalnego stanu. Można to porównać do jazdy samochodem – jeśli będziesz jeździł szybciej i bardziej agresywnie zużyjesz więcej paliwa, ale Twój samochód zużyje się szybciej. W związku z tym jeśli nie chcesz zbytnio zużywać swojego ciała, nie każ mu podgrzewać posiłków. Dodatkowo zimno osłabia wydzielanie soków trawiennych, ponieważ ściany żołądka tak jak nasza skóra pod wpływem zimna się kurczą. W związku z tym wszystkie procesy będą zachodzić gorzej pozostawiając część niestrawionego posiłku, a to jak już wiesz będzie pożywką dla patogenów. Poza tym zbytnie skurczenie żołądka powoduje jego gorszą komunikację z mózgiem, a to obniży skuteczność następnych etapów trawienia. Z kolei jedzenie zbyt gorącej zupy czy picie zbyt gorącej herbaty może uszkodzić komórki żołądka, tak samo jak to gorąco uszkadza nasze podniebienie czy język. Przy ciągłym zachodzeniu procesów trawiennych naprawienie uszkodzeń może zająć wiele czasu, a komórki żołądka bez zabezpieczenia w postaci śluzu niejako same się zjadają. Szczególnie w okresie letnim zbyt gorące danie może przegrzewać nasz organizm, a każde przegrzanie oznacza zbytni rozkład naszego ciała, czyli mówiąc inaczej spalamy się od środka. Szczególnie typ Pitta jest podatny na przegrzanie.

Twój posiłek powinien mieć temperaturę pokojową lub wyższą, ale nie 60 stopni! Ja na przykład jeśli mam zjeść sałatkę, którą wcześniej trzymałem w lodówce wyciągam ją godzinę przed zjedzeniem, aby osiągnęła temperaturę pokojową. Podobnie jeśli robię soki, to warzywa wcześniej wyciągam z lodówki. Lodu, zimnej wody czy napojów nie używam. Zastanów się co się stanie jak długo potrzymasz ręce w lodowatej wodzie? Zaczną drętwieć. Nie inaczej dzieje się w Twoim żołądku, gdzie zbytnie zimno może uszkodzić jego zakończenia nerwowe. Teraz jasne się staje czemu warto dzień rozpocząć od ciepłej wody z cytryną – ciepła woda szybko się wchłonie i zasili od razu nasz organizm. Z kolei gorący napój zniszczy enzymy trawienne, co spowoduje zaflegmienie naszego organizmu. Pamiętaj także, że zbyt duża różnica temperatur jest niekorzystna dla naszego gardła. Ważne zalecenie latem kiedy zbyt pochopnie sięgamy po zimne napoje. Zdaję sobie sprawę, że trochę popsułem Ci przyjemność z lodów na deser czy gorącej kawki po obiedzie, ale musiałem Ci o tym powiedzieć…

Lody powinniśmy mieć tylko pod łyżwami,

Gorące danie musi chwilę poczekać

8.    Twój posiłek powinien zmieścić się w dwóch dłoniach

Nasz organizm został tak zaprojektowany, że możemy w danym posiłku przyjąć więcej pokarmu niż faktycznie potrzebujemy. Jednak ta rezerwa została przewidziana na sytuacje wyjątkowe i my ludzie jedzący codziennie nie możemy z niej korzystać. W oficjalnych zaleceniach możesz znaleźć, że ilość spożytego posiłku na raz nie powinna przekraczać 1,5 litra. Wydaje się to jednak zbyt mocne pofolgowanie sobie i raczej trzymałbym się zalecenia zaczerpniętego z Ajurwedy mówiącego o ilości posiłku mieszczącego się w dwóch dłoniach. Pozwoli to napełnić żołądek do połowy dzięki czemu zostawimy miejsce na soki i procesy trawienne. Czas na chwilę refleksji – jak żołądek ma trawić dane pokarmy jeśli wypchaliśmy go całego jedzeniem? Jak już wiesz utrudnione, a co za tym idzie nieodpowiednie trawienie przyczyni się do pozostawienie niestrawionych resztek, które będą pożywką dla pasożytów. Jeśli zjemy bardzo duży posiłek nasz organizm musi zużyć wiele energii do jego strawienia, co z resztą czujemy stając się senni i pozbawieni życia. Jednak trzeba zauważyć, że zużyta energia do procesów trawiennych pochodzi z tego samego organizmu więc nie będzie mogła być wykorzystana gdzie indziej. Ucierpią na tym inne organy, które niejako zostaną wyłączone na czas trawienia. Poza tym ciągłe przejadanie się skończy się rozdymanym żołądkiem, a to z kolei przyczyni się do „przemeblowania” w klatce piersiowej i jamie brzusznej. Narządy wewnętrzne zmienią swoje pierwotne miejsca, a to będzie skutkowało wieloma zakłóceniami.

Ta zasada jest bardzo ważna, ale muszę Ci się przyznać, że zdarza mi się ją łamać. Mój obiad warzywny czasem wychodzi mi dość duży i do zmieszczenia go we wspomnianych dwóch dłoniach raczej mu daleko. Nie oznacza to jednak, że nie pogarszam swojego trawienia. W związku z tym pracuję nad pełnym wdrożeniem tej zasady. Jeśli po posiłku odbija Ci się to oznacza, że już zjadłeś za dużo.

Jedz mniej, bramy raju są wąskie

   Archibald Cronin

9.    Jedz w pozycji siedzącej

               Nawet jeśli masz przed sobą małą przekąskę warto ją zjeść w pozycji siedzącej. W tej pozycji nasz układ trawienny najskuteczniej działa i łatwiej mu wydzielać poszczególne soki trawienne. Poza tym znajdujący się w żołądku pęcherz powietrzny będzie znajdował się tam gdzie powinien być, czyli u góry. Dlatego też warto utrzymać pozycję pionową dwie godziny po posiłku (nie musi być stojąca, ale nie ma być leżąca). Jeśli Twój posiłek był duży, na przykład obiad to najlepiej także posiedzieć przy stole około 15 minut. Pozwoli to na optymalne rozłożenie pożywienia w Twoim żołądku. Po większym posiłku możesz wspomóc procesy trawienne krótkim spacerem.

Po jedzeniu stój, albo 1000 kroków chadzaj

                                           Przyłowie rzymskie

            Podsumowując, wprowadzenie wyżej wymiennych zasad wspomoże pracę Twojego układu trawiennego. Przede wszystkim pozwolą one na lepszą pracę soków trawiennych. Nie zniszczysz ich gorącem i nie dezaktywujesz chłodem. Jak już pewnie zauważyłeś każde działanie wspomagające pracę układu trawiennego ma na celu najbardziej możliwe przyswojenie pokarmu. Jeśli coś źle strawimy, to stanie się to pokarmem dla istnień żyjących w naszych jelitach, czyli toksyną.

Losu narodów zależą od sposobów ich odżywiania

                                                           Brillat Savarin